قرص ضد تعریق 

تعریق و کنترل آن

      تعریق یک واکنش طبیعی بدن به افزایش درجه حرارت است؛ عمل عرق کردن در بدن به منظور تنظیم درجه حرارت انجام می‌گیرد. در واقع تعریق نوعی مکانیسم دفاعی است که حرارت تولید شده در بدن در اثر عوامل داخلی و خارجی را آزاد می‌کند. قرص ضد تعریق در شرایطی خاص برای بعضی از افراد تجویز می‌شود اما باید توجه داشته باشیم که این مکانیسم نیاز ضروری است و دمای بدن را متعادل می‌سازد. عواملی چون رطوبت و دمای بالای هوا، مصرف برخی از داروها و غذاها، عصبانیت و استرس، حالت تهوع، ورزش کردن، یائسگی و بارداری موجب عرق کردن می‌گردند. بیشتر حجم عرق را آب تشکیل می‌دهد و علاوه بر آن، عرق حاوی اوره، سدیم، پتاسیم و... می‌باشد؛ بنابراین عرق کردن علاوه بر کاهش دما، سموم و مواد زائد بدن را نیز دفع می‌نماید و پوست را مرطوب می‌سازد.

عرق از غدد عرق (اکرین) ترشح می‌شود که تعدادشان در نواحی چون زیر بغل، کشاله ران، کف دست و پا و پیشانی بیشتر است. زمانی که دمای بدن افزایش می‌یابد، غدد عرق فعال شده و تعریق رخ می‌دهد؛ سیستم عصبی سمپاتیک مسئول این واکنش است. غدد اکرین در محل اتصال لایه درم پوست و چربی زیر پوستی قرار گرفته‌اند و با بالا رفتن حرارت بدن محلول هیپوتونیکی به نام عرق تولید می‌کنند. سیستم عصبی سمپاتیک با استفاده از انتقال دهنده‌ عصبی نوراپی نفرین و فعال سازی گیرنده‌های آدرنرژیک، امکان ترشح عرق را فراهم می‌کند. عرق سطح پوست را مرطوب می‌کند و با تنظیم میزان رطوبت از خشکی آن جلوگیری نموده و پوست را نرم می‌کند، تبخیر آن موجب خنک شدن بدن می‌گردد و پوست را از باکتری‌های مضر پاک می‌کند.

تعرق یک پاسخ طبیعی بدن به تغییرات درونی و محیطی است اما زمانی که تعریق بیش از حد باشد، آزار دهنده خواهد بود و تحمل آن برای فرد دشوار است. محصولات بهداشتی بسیاری همچون اسپری، مام رول‌ و محصولات آنتی باکتریال برای کنترل میزان تعریق و رفع بوی بد آن وجود دارند که باکتری‌‎های ایجاد کننده بوی بد را از بین می‌برند. بسیاری نگران عوارض استفاده از این محصولات هستند اما باید در نظر داشت که آن‌هایی که حاوی غلظت پایینی از آلومینیوم کلرید هستند و مجوز وزارت بهداشت را دارا می‌باشند، عارضه‌ای ندارند و مصرف‌شان مشکل ساز نمی‌گردد.

تعریق بیش از حد (هایپرهیدروز) چیست و چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

برخی افراد ممکن است حتی در فصول سرد سال دچار تعریق شوند؛ در مواردی که تعریق در تمام بدن اتفاق می‌افتد باید مشکلاتی چون پرکاری تیروئید مورد بررسی قرار گیرد اما برخی در نواحی خاصی از بدن همچون کف دست‌ها و پاها، زیر بغل و پیشانی دچار تعریق شدید می‌گردند به گونه‌ای که این نواحی کاملا خیس می‌شوند. این حالتی است که تعریق بیش از حد یا هایپرهیدروز نام می‌گیرد. در این بیماری، افراد حتی در هوای نه چندان گرم به شدت عرق می‌کنند به گونه‌ای که  این تعریق آزاد دهنده است و فعالیت‌های روزمره آن‌ها را دچار مشکل می‌کند. فعالیت زیاد اعصاب سمپاتیک عامل این بیماری است؛ غدد عرق بیشتر تحریک می‌شوند و فرد بیشتر دچار تعرق می‌گردد.

عوامل متعددی چون تنش‌های عصبی، عملکرد نامناسب اندام‌هایی چون قلب، کلیه و سیستم عصبی و مصرف داروهایی همانند برخی از داروهای ضد افسردگی موجب بروز هایپرهیدروزیس می‌شوند. اگر تعرق بیش از حد موجب اختلال در کارهای روزمره و دوری از اجتماع گردد، ناگهانی بوده و با سرگیجه و درد قفسه سینه همراه باشد و یا شبانه و بدون دلیل مشخص بروز کند، به پیگیری پزشکی نیاز دارد. پزشک ممکن است مصرف برخی داروها همانند قرص ضد عرق یا روش‌های درمانی موضعی همچون تزریق بوتاکس را برای درمان هایپرهیدروز پیشنهاد کند و بدین طریق کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

آیا کنترل تعرق ضرر دارد؟

در مواردی که تعریق حالت طبیعی دارد، استفاده از محصولات بهداشتی استاندارد و طبق دستورالعمل صحیح به کاهش عرق کردن کمک می‌کند و اغلب عارضه‌ای به دنبال ندارد. در تعریق بیش از حد، درمان و کاهش تعرق باید تحت نظر پزشک انجام گیرد؛ در روش‌های درمانی موضعی هایپرهیدروز کاهش تعریق به صورت نقطه‌ای در نواحی که بیش از حد نرمال عرق می‌کنند صورت می‌گیرد. بنابراین نواحی دیگر بدن به طور طبیعی عرق می‌کنند و سمومی که قرار است از این طریق دفع گردند، از بدن خارج می‌شوند. قرص ضد تعریق نیز طبق دستور پزشک مصرف می‌گردد.

قرص ضد تعریق و موارد استفاده

تعریق بیش از حد در کف دست و پا و زیر بغل ممکن است در اثر یک مشکل زمینه‌ای همانند یائسگی، دیابت، اختلالات غدد و مشکلات سیستم عصبی ایجاد شود و یا غدد عرق تحت تاثیر پایانه‌های عصبی متصل به آن‌ها بدون هیچ مشکل یا بیماری بیش از حد فعال شده باشند. پزشک بعد از انجام معاینات و آزمایشات لازم می‌تواند علت تعرق زیاد را ریشه یابی کرده و روش صحیح برای درمان آن برگزیند. پزشک ممکن است قرص ضد تعریق را تجویز نماید؛ پروپانتلین، اکسی بوتینین و روبینول از جمله داروهایی هستند که به عنوان قرص ضد عرق مورد استفاده قرار می‌گیرند. قرص سالویگل یک قرص ضد تعریق گیاهی است که اغلب برای کنترل تعریق یائسگی تجویز می‌شود. برخی از این داروها عوارض جانبی دارند؛ بنابراین باید تحت نظر پزشک مصرف گردند.

داروی ضد عرق صورت

عوامل متعددی چون رطوبت، تحرک زیاد، دمای بالا، استرس و مصرف غذاهای تند ممکن است موجب تعریق سر و صورت گردند. در مواردی فرد دچار تعرق زیاد در این نواحی می‌شود که با مراجعه به پزشک می‌تواند علت آن را مشخص کند. اگر بیماری خاصی موجب تعریق زیاد سر و صورت نشده باشد، پزشک روش درمانی مناسبی را برای کاهش عرق توصیه خواهد کرد. از جمله مواردی که به عنوان داروی ضد عرق صورت تجویز می‌شوند عبارتند از:

• مصرف ضد عرق‌های فاقد آلومینیوم کلرید
• تزریق بوتاکس به نواحی مورد نظر به منظور کنترل فعالیت اعصاب سمپاتیک موثر بر غدد اکرین. اثر این روش اغلب 3-6 ماه و نهایتا تا 12 ماه باقی می‌ماند.
• مصرف داروهای آنتی کولینرژیک به عنوان قرص ضد تعریق که تعرق را در کل بدن کاهش می‌دهد.
• برخی از داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند به عنوان قرص ضد تعریق مصرف شوند و با کنترل اضطراب، میزان تعرق را کاهش دهند.
• بتابلاکرها و بنزودیازپین‌ها داروهای خوراکی دیگری هستند که تعریق سر و صورت را کنترل می‌کنند.